Sosyal Güvenlik Kurumundan:
Ä°Åž KAZASI VE MESLEK HASTALIÄžI SÄ°GORTASI BAKIMINDAN Ä°ÅžVERENÄ°N,
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERÄ°N VE SÄ°GORTALILARIN SORUMLULUÄžU Ä°LE PEŞİN SERMAYE DEÄžERLERÄ°NÄ°N HESAPLANMASIYLA Ä°LGÄ°LÄ° Ä°ÅžLEMLER HAKKINDA TEBLÄ°Äž
|
Resmi Gazete Sayısı
|
27011
|
|
Resmi Gazete Tarihi
|
28.09.2008
|
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu TebliÄŸin amacı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel SaÄŸlık Sigortası Kanununun iÅŸ kazası ve meslek hastalığı sigortası hükümleriyle getirilen iÅŸveren, üçüncü ÅŸahıslar ve sigortalıların sorumluluÄŸu ile peÅŸin sermaye deÄŸerlerinin hesaplanmasına iliÅŸkin usul ve esasları belirlemek ve düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu TebliÄŸ, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olanların iÅŸ kazası ve meslek hastalığı sigortası yönünden kendilerinin, iÅŸverenlerinin ve üçüncü ÅŸahısların sorumluluÄŸu ile peÅŸin sermaye deÄŸerlerinin hesaplanmasına iliÅŸkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu TebliÄŸ, 5510 Kanunun 21, 22 ve 23 üncü maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –(1) Bu TebliÄŸin uygulanmasında;
a) Gelir: Ä°ÅŸ kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalıya veya sigortalının ölümü halinde hak sahiplerine, yapılan sürekli ödemeyi,
b) Ä°ÅŸveren: Sigortalı sayılan kiÅŸileri çalıştıran gerçek veya tüzel kiÅŸiler ile tüzel kiÅŸiliÄŸi olmayan kurum ve kuruluÅŸları,
c) Ä°ÅŸyeri: Sigortalı sayılanların maddî olan ve olmayan unsurları ile birlikte iÅŸlerini yaptıkları yerler ile bu yerlerde üretilen mal veya verilen hizmet ile nitelik yönünden baÄŸlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler ile baÄŸlı yerler, dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden veya meslek eÄŸitimi yerleri, avlu ve büro gibi diÄŸer eklentiler ile araçları,
ç) Kanun: 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel SaÄŸlık Sigortası Kanununu,
d) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,
e) Peşin sermaye değeri: Kurumca, bu Kanunun ilgili maddelerinde belirtilen giderlerin yaş, kesilme ihtimali ve Kurumca belirlenecek iskonto oranı dikkate alınarak hesaplanan tutarı,
ifade eder.
Ä°ÅŸverenin sorumluluÄŸu
MADDE 5 – (1)Ä°ÅŸ kazası veya meslek hastalığının, iÅŸverenin kastı veya sigortalıların saÄŸlığını koruma ve iÅŸ güvenliÄŸi mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmesi durumunda, iÅŸveren Kuruma karşı sorumlu hale gelir.
(2) Kasıt; iÅŸ kazası veya meslek hastalığına iÅŸverenin bilerek ve isteyerek, hukuka aykırı eylemiyle neden olması halidir. Zarara neden olan eylemin bilinçli olarak yapılması kasıt için yeterli olup, sonuçlarının istenip istenmemesi kastı ortadan kaldırmaz.
(3) Ä°ÅŸverenin eylemi hukuka aykırı olmamakla birlikte, yaptığı hareketin hukuka aykırı sonuç doÄŸurabileceÄŸini bilmesi, ihmali veya ağır ihmali Kuruma karşı sorumluluÄŸunu kaldırmaz.
(4) Ä°ÅŸ kazası veya meslek hastalığı, iÅŸverenin kastı veya sigortalıların saÄŸlığını koruma ve iÅŸ güvenliÄŸi mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmiÅŸse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine Kanun gereÄŸince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile baÄŸlanan gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin iÅŸverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca iÅŸverene ödettirilir.
(5) Ä°ÅŸverenin sorumluluÄŸunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır. Kaçınılmazlık, olayın meydana geldiÄŸi tarihte geçerli bilimsel ve teknik kurallar gereÄŸince alınacak tüm önlemlere raÄŸmen iÅŸ kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesi durumudur. Ä°ÅŸveren alınması gerekli bir önlemi almamış ise olayın kaçınılmazlığından söz edilemez.
(6) Ä°ÅŸ kazasının, Kanunun 13 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sürede iÅŸveren tarafından Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için sigortalıya ödenecek geçici iÅŸ göremezlik ödeneÄŸi, Kurumca iÅŸverendentahsil edilir.
(7) Meslek hastalığının, Kanunun 14 üncü maddesinde belirtilen sürede iÅŸveren veya Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalıların kendilerince Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirim tarihine kadar geçen süre için Kurumca bu durum için yapılmış masraflar ile ödenmiÅŸse geçici iÅŸ göremezlik ödenekleri kendilerine rücu edilir.
Süresinde bildirilmeyen sigortalılıktan doÄŸan sorumluluk
MADDE 6 – (1) Sigortalı çalıştırmaya baÅŸlandığının süresi içinde sigortalı iÅŸe giriÅŸ bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiÄŸi veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiÄŸi tarihten önce meydana gelen iÅŸ kazası ve meslek hastalığı halleri sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenir. Bu durumda, Kurumca yapılan ve ileride yapılması gerekli bulunan her türlü masrafların tutarı ile gelir baÄŸlanırsa bu gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸeri tutarı, Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasındaki sorumluluk halleri aranmaksızın, iÅŸverene ayrıca ödettirilir.
(2) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olduÄŸu halde, 8 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen süre içerisinde bildirimde bulunmayanlara, bildirimde bulunulmayan sürede meydana gelen iÅŸ kazası ve meslek hastalığı sonucu ilgililerin gelir ve ödenekleri Kurumca ödenmez.
(3) Sigortalının bildirilmesi gereken yasal süre içerisinde meydana gelen iÅŸ kazalarında, Kanunun 23 üncü madde hükmü uygulanmaz.
Üçüncü kiÅŸilerin sorumluluÄŸu
MADDE 7 – (1) Ä°ÅŸ kazası veya meslek hastalığı, üçüncü bir kiÅŸinin kusuru nedeniyle meydana gelmiÅŸse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile baÄŸlanan gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kiÅŸilere ve ÅŸayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücu edilir.
(2) Ä°ÅŸ kazası veya meslek hastalığı, kamu görevlileri, er ve erbaÅŸlar ile kamu idareleri tarafından görevlendirilen diÄŸer kiÅŸilerin vazifelerinin gereÄŸi olarak yaptıkları fiiller sonucu meydana gelmiÅŸ ise, bu fiillerden dolayı haklarında kesinleÅŸmiÅŸ mahkumiyet kararı bulunanlar hariç olmak üzere, sigortalı veya hak sahiplerine yapılan ödemeler veya baÄŸlanan gelirler için kurumuna veya ilgililere rücu edilmez.
(3) Ä°ÅŸ kazası veya meslek hastalığı sonucu ölümlerde, Kanun uyarınca hak sahiplerine baÄŸlanacak gelir ve verilecek ödenekler için, iÅŸ kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde kusuru bulunan hak sahiplerine veya iÅŸ kazası sonucu ölen kusurlu sigortalının hak sahiplerine, Kurumca rücu edilmez.
Sürekli iÅŸ göremezlik gelirinin baÄŸlanması yönünden sigortalıların sorumluluÄŸu
MADDE 8 – (1)Sigortalının iÅŸ kazasına veya meslek hastalığına uÄŸraması, tedavi süresinin uzaması veya iÅŸ göremezliÄŸinin artması hallerinde sürekli iÅŸ göremezlik geliri;
a) Ceza sorumluluÄŸu olmayanlar ile kabul edilebilir mazereti olanlar hariç olmak üzere, sigortalının iÅŸ kazası veya meslek hastalığı nedeniyle tedavisini yapan hekim tarafından bildirilen tedbirlere ve yapılan tavsiyelere uymaması nedeniyle tedavi süresi uzamış, sürekli iÅŸ göremezlik derecesi artmış veya malul kalmış yahut maluliyet oranı artmış ise, bu hususların hekim raporu ile tespit ve belgelendirilmesi halinde, uzayan tedavi süresi veya artan iÅŸ göremezlik oranı esas alınarak dörtte birine kadarı Kurumca eksiltilerek,
b)Ceza sorumluluÄŸu olmayanlar hariç, ağır kusuru yüzünden iÅŸ kazasına uÄŸrayan veya meslek hastalığına tutulan sigortalının, mahkeme kararı, denetim, soruÅŸturma ve kontrol raporları, ünite kararı, hekim raporu, kamu kurum ve kuruluÅŸlarının görevleri gereÄŸi düzenlediÄŸi tutanak veya belgelerde belirlenen kusur derecesinin üçte biri oranında Kurumca eksiltilerek, ancak kusur derecesinin bilgi ve belgelerde yer almaması halinde yüzde beÅŸ oranında Kurumca eksiltilerek,
c) Mahkeme kararı, denetim, soruÅŸturma ve kontrol raporları, ünite kararı, hekim raporu, kamu kurum ve kuruluÅŸlarının görevleri gereÄŸi düzenlediÄŸi tutanaklar veya belgelerde kasti bir hareketi yüzünden iÅŸ kazasına uÄŸradığı saptanan, meslek hastalığına tutulan veya Kurumun yazılı bildirimine raÄŸmen teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen sigortalıya, yarısı tutarında,
ödenir.
(2) Yukarıdaki fıkranın (b) bendinin uygulanmasında; sigortalının, iÅŸ saÄŸlığı ve güvenliÄŸi ile ilgili kurallara uymaması, tehlikeli olduÄŸu veya hastalığa sebep olacağı bilinen bir hareketi yapması, yetkili kimseler tarafından verilen emirlere aykırı hareket etmesi, açıkça izne dayanmadığı gibi hiçbir gereÄŸi veya yararı bulunmayan bir iÅŸi bilerek yapması ve yapılması gerekli bir hareketi savsaması, ağır kusuruna esas tutulur.
Peşin sermaye değeri tabloları ve peşin sermaye değerinin hesabı
MADDE 9 – (1)Kurumca, bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen giderlerin; yaÅŸ, kesilme veya yeniden baÄŸlanma yada hak sahipliÄŸi nedeniyle sonradan gelir veya aylık baÄŸlanma ihtimalleri ve yüzde beÅŸ iskonto oranı dikkate alınarak hesaplanacak tutarı tespit etmek amacıyla peÅŸin sermaye deÄŸeri tabloları hazırlanmış olup, bu TebliÄŸ ekinde yer almıştır. Hazırlanan tablolar demografik ve ekonomik deÄŸiÅŸiklikler nedeniyle Kurumca gerekli görülen hallerde güncellenir. Ä°lk peÅŸin sermaye deÄŸeri, gelir veya aylığın baÅŸlangıç tarihinde yürürlükte olan peÅŸin sermaye deÄŸeri tablolarına göre belirlenir.
(2) Kurumca hazırlanan ve Tebliğ ekinde yer alan peşin sermaye değeri tabloları;
a) Kanunun 21 inci maddesi hükmüne göre, iÅŸ kazası ve meslek hastalığı halinde sigortalıya veya hak sahiplerine ileride yapılması gereken ödemeler ile baÄŸlanan gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸeri,
b) Kanunun 23 üncü maddesi hükmüne göre, iÅŸ kazası ve meslek hastalığı halinde sigortalıya veya hak sahiplerine baÄŸlanan gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸeri,
c) Kanunun 39 uncu maddesi hükmüne göre, malullük ve ölüm hallerinde sigortalıya veya hak sahiplerine baÄŸlanacak aylığın baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸeri,
hesabında kullanılır.
(3) PeÅŸin sermaye deÄŸerlerinin hesabında, sigortalıların veya hak sahiplerinin gelire giriÅŸ tarihindeki yaÅŸları esas alınır. YaÅŸ hesabında altı aydan küçük yıl kesirleri dikkate alınmaz. Altı ay ve daha fazla yıl kesirleri tam yıl sayılır.
(4) PeÅŸin sermaye deÄŸeri, sigortalı veya hak sahibinin gelir baÅŸlangıç tarihindeki aylık gelirinin 12 katının yaÅŸ karşılığı olarak peÅŸin sermaye deÄŸeri tablolarındaki deÄŸerle çarpımı sonucu bulunan rakamın 100’e bölünmesi suretiyle hesaplanır.
(5) Bu Tebliğ ekinde yer alan peşin değer tablolarından;
a) Ä°ÅŸ kazası sonucu ölen kadın sigortalının hak sahibi eÅŸine ölüm geliri baÄŸlanması iÅŸleminde Ek 1 de yer alan tablo,
b) Ä°ÅŸ kazası sonucu ölen sigortalının ana ya da babasına ölüm geliri baÄŸlanması iÅŸleminde Ek 2 de yer alan tablo,
c) Ä°ÅŸ kazası sonucu ölen sigortalının kız ya da erkek çocuklarına ölüm geliri baÄŸlanması iÅŸleminde Ek 3 de yer alan tablo,
ç) Ä°ÅŸ kazası geçirip, kaza sonrası hayatta kalan kadın sigortalı için gelir baÄŸlanması iÅŸleminde Ek 4 de yer alan tablo,
d) Ä°ÅŸ kazası sonucu ölen erkek sigortalının hak sahibi eÅŸine ölüm geliri baÄŸlanması iÅŸleminde Ek 5 de yer alan tablo,
e) Ä°ÅŸ kazası geçirip, kaza sonrası hayatta kalan erkek sigortalı için gelir baÄŸlanması iÅŸleminde Ek 6 da yer alan tablo,
kullanılır.
(6)Kanunun 39 uncu maddesi hükmüne göre,
a) Malullük hallerinde hesaplanacak peÅŸin deÄŸerlerde kadın sigortalılar için bu TebliÄŸin Ek (4) numaralı, erkek sigortalılar için Ek (6) numaralı,
b) Ölüm hallerinde hak sahibi eÅŸler için bu TebliÄŸin Ek (1) ve Ek (5), ana baba ve çocuklar için ise Ek (2) ve Ek (3) numaralı,
ekinde yer alan peşin değer tabloları kullanılır.
Rücu davalarına esas tutarın hesabı
MADDE 10 – (1)Ä°ÅŸveren veya üçüncü ÅŸahıslar aleyhine açılacak rücuan tazminat davalarına konu olabilecek tutar, sigortalı ve hak sahiplerine baÄŸlanan gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸerine, Kurumca, Kanun gereÄŸince yapılan veya ileride yapılması gereken diÄŸer ödemeler eklenerek hesaplanır.
(2) Ä°ÅŸveren, rücuan tazminat davalarına konu olan, baÄŸlanacak ilk peÅŸin sermaye deÄŸerli gelirlerin tamamından kusur oranı kadar sorumludur.
(3) Üçüncü bir kiÅŸinin kusuru nedeniyle meydana gelen iÅŸ kazası veya meslek hastalığı olaylarında zarara sebep olan üçüncü kiÅŸiler ve ÅŸayet kusuru varsa bunları çalıştıranlar, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile baÄŸlanan gelirin baÅŸladığı tarihteki ilk peÅŸin sermaye deÄŸeri toplamının yarısından kusur oranları kadar sorumludur.
Yürürlük
MADDE 11- (1) Bu TebliÄŸ 2008 yılı Ekim ayı başında yürürlüÄŸe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu TebliÄŸ hükümlerini Sosyal Güvenlik Kurumu BaÅŸkanı yürütür.
Ekleri Ä°çin Tıklayınız
